Bilgisayar gibi karışık elektronik donanıma sahip yapıların ilk ve en önemli parçası olan anakart, baskılı devre kartıdır. Kare formunda bir plakadan oluşan anakartta, genişleme sağlayan kart slotları, yonga setleri, devreleri ve Ram yuvaları vardır. Anakart denilince ilk akla gelen bilgisayar olsa da televizyonda, cep telefonlarına kadar birçok elektronik alette, devrelerin üzerinde bulunmaktadır. Bu anakartların neredeyse hepsi aynı görevi üstlenmektedir. Akla anakart denilince hemen bilgisayar gelmesinin temel nedeni de genellikle insanların anakartı bilgisayar ile özdeşleştirmesinden kaynaklanmaktadır.
Anakart, bilgisayarın içinde veya dışında yer alan tüm parçaların ve donanımları birbirine bağlayan ve yine birbirleriyle iletişim kurarak koordineli bir biçimde çalışmalarını sağlayan, elektronik devrelerden oluşan bir iskelet donanımsal yapıdır. Anakartın üzerinde, harici işlemcilerle beraber yer alan ve bilgisayar performansını önemli ölçüde etkileyen, chipset adıyla bilinen kart işlemcileri de mevcuttur.
Ek olarak, anakartın üzerinde yer alan portlar sayesinde görüntü, ses ve veri sağlayan harici donanımları bilgisayara adapte edilerek dış ortamla da ilişkiyi sağlamaktadır. Ufak bir parantez açarak onboard olarak tanımlanan ekran kartlarına da değinmek gerekmektedir. Onboard ekran kartı, ses, ekran ve ethernet kartlarının anakartla beraber tek parça olacak şekilde üzerine entegre edilmiştir, tümleşik grafik işlemcilere göre daha düşük performans sağlamaktadır. Harici ekran kartlarının yerini asla dolduramayacak olan bu tip ekran kartları daha çok günlük kullanımlar için, oyun oynayan kullanıcılar tarafından tercih edilmektedir.
Anakart Nasıl Çalışır?
Pentium işlemcilerin piyasaya sürülmesiyle birlikte anakartlar, büyük değişim yaşamıştırlar. Anakartların birincil görevi, bilgisayara takılan farklı donanım ve çevre birimleri üstünde yer alan ve anakart işlemcisi olarak da bilinen chipset işlemciler aracılığıyla tüm bu harici ve dahili bağlantıları tek bir yerde toplayarak, bu parçaların birlikte uyum içerisinde çalışmalarını sağlamaktır.
Bunun nedeni, donanımsal ve işlevsel parçalar birbirleriyle doğrudan iletişim kuramamalarıdır. Örneğin, hard disk üzerinde işlenen bir veri, işlemci aracılığıyla işlenirken ya da işlemci üzerinde yer alan bir veri ekran veya ses kartı üzerinde işlenirken, yani kısacası ses ya da görüntüye dönüştürülürken, anakart üzerinde yer alan bu entegre sistemler sayesinde veri transferi yapılabilmektedir.
Anakart Ne İşe Yarar?
Bütün port parçaları, anakartın üzerinde taşıdığı kartın özelliklerini ve çalışma ayalarını belirleyen, tüm bunların bilgisayar üzerinden ayarlanmasını sağlayan BIOS adında entegre bir sistem kullanmaktadır. Bunun dışında farklı görevlere sahip birçok dahili ve harici aygıt, anakartın belirlediği bir düzene bağlı kalarak, diğer donanımlarla uyumlu çalışmasını sağlamaktadır.
Kısacası, bir bilgisayarın anakartı ne kadar güçlü olursa, bilgisayarın performansı da o kadar yüksek olacaktır.